Fundusz alimentacyjny

Dostarczanie środków utrzymania osobom, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, a w szczególności dzieciom, jest w pierwszej kolejności obowiązkiem wskazanych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym członków ich rodziny, konstytucyjna zasada pomocniczości nakłada na państwo obowiązek wspierania jedynie tych osób ubogich, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb i nie otrzymują należnego im wsparcia od osób należących do kręgu zobowiązanych wobec nich do alimentacji, wspieranie osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania alimentów należy łączyć z działaniami zmierzającymi do zwiększenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:

  1. obywatelom polskim;
  2. cudzoziemcom:
    • jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych
       o zabezpieczeniu społecznym,
    • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej oraz zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku
      z okolicznością, o której mowa w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
    • przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku
      z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom, o których mowa w ust. 1, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego na okres 2019/2020 trwający od 1 października 2019 r. do 30 września 2020 r. przysługują, jeżeli dochód na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się nie przekracza: 800,00 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego na okres 2020/2021 trwający od 1 października 2020 r. do 30 września 2021 r. przysługują, jeżeli dochód na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się nie przekracza: 900,00 zł.

W przypadku gdy dochód rodziny w okresie 2020/2021 przekracza ww. kwotę, pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej w okresie świadczeniowym, na który jest ustalane prawo do tego świadczenia, świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie. W przypadku gdy wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługującego danej osobie uprawnionej, tak ustalona, jest niższa niż 100 zł, świadczenie to nie przysługuje.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:

  • została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
  • zawarła związek małżeński.

Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu rodziny nie wlicza się kwot otrzymanych świadczeń z tego funduszu.

Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego przyznawane jest na okres zasiłkowy trwający od 1 października do 30 września następnego roku.

Informacja na okres świadczeniowy 2019/2020 trwający od 1 października 2019 r. do 30 września 2020 r.

  • Rok bazowy 2018 – rok z którego brany jest pod uwagę dochód rodziny do ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na ww. okres (uwzględniając zmiany dotyczące aktualnego dochodu rodziny).

Informacja na okres świadczeniowy 2020/2021 trwający od 1 października 2020 r. do 30 września 2021 r.

  • Rok bazowy 2019 – rok z którego brany jest pod uwagę dochód rodziny do ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na ww. okres (uwzględniając zmiany dotyczące aktualnego dochodu rodziny).

Termin składania wniosków i sposób załatwienia:

Na okres świadczeniowy 2019/2020 (trwający od 01.10.2019 r. do 30.09.2020 r.) – na bieżąco

Na okres świadczeniowy 2020/2021 (trwający od 01.10.2020 r. do 30.09.2021 r.) wnioski przyjmowane są od dnia 1 sierpnia 2020 r., a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną od dnia 1 lipca 2020 r. (złożenie wniosku do końca października gwarantuje wypłatę należnego świadczenia z wyrównaniem od października 2020 r.). Wnioski złożone później niż w październiku spowodują, że prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego zostanie ustalone od miesiąca złożenia wniosku, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące w ramach obowiązującego okresu świadczeniowego.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 października tego roku, natomiast w przypadku złożenia wniosku wraz z dokumentami w okresach:

  • Od dnia 01 sierpnia do dnia 31 sierpnia danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 października
  • od dnia 1 września do dnia 30 września danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 30 listopada tego roku;
  • od dnia 1 października do dnia 31 października danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 grudnia danego roku;
  • od dnia 1 listopada do dnia 30 listopada danego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 stycznia następnego roku;

od dnia 1 grudnia do dnia 31 stycznia następnego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.

WAŻNE!

Nienależnie pobrane świadczenie oznacza świadczenia z funduszu alimentacyjnego: (na podstawie art. 2 pkt 7 ustawy)

  • wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie albo wstrzymanie wypłaty świadczenia w całości lub w części,
  • przyznane lub wypłacone w przypadku świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia,
  • wypłacone bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli stwierdzono nieważność decyzji przyznającej świadczenie albo w wyniku wznowienia postępowania uchylono decyzję przyznającą świadczenie i odmówiono prawa do świadczenia,
  • wypłacone, w przypadku gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała, niezgodnie z kolejnością określoną w art. 28 ustawy, zaległe lub bieżące alimenty, do wysokości otrzymanych w tym okresie alimentów,
  • wypłacone osobie innej niż osoba, która została wskazana w decyzji przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego, z przyczyn niezależnych od organu, który wydał tę decyzję.
  • wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu – po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 9 ust. 4b.

W trakcie pobierania funduszu alimentacyjnego należy zgłaszać każdą zmianę sytuacji rodzinnej, dochodowej lub inne zmiany mogącej mieć wpływ na prawo pobierania świadczeń (np. zmiany w liczbie członków rodziny, zmiany stanu cywilnego, wysokości alimentów, zmiany związane z uzyskaniem nowego źródła dochodu lub jego utraty, zaprzestanie nauki w szkole lub szkole wyższej, zmiana miejsca zamieszkania).

Nie poinformowanie instytucji wypłacającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego o wszystkich zmianach, może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń, a w konsekwencji koniecznością ich zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami.

Wymagane dokumenty:

Do wszystkich kopii dokumentów należy przedłożyć oryginał do wglądu.

Wszystkie oświadczenia składa się pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań.

Każdy składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia

  1. dokument stwierdzający tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenia alimentacyjne (do wglądu)
  2. zaświadczenie ze szkoły w przypadku, gdy: dziecko ukończyło 18 rok życia / lub uczęszcza do szkoły ponadgimnazjalnej lub kontynuuje naukę w szkole niezgodnie ze swoim rocznikiem lub odbywa roczne przygotowanie przedszkolne lub kontynuuje naukę w klasie „0”
    w przypadku zamieszkiwania dziecka w internacie – zaświadczenie ze szkoły o zamieszkiwaniu ucznia w internacie oraz poświadczenie tymczasowego zameldowania na czas zamieszkiwania w internacie
  3. dokument potwierdzający stan cywilny osoby ubiegającej się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego (kopia wyroku rozwodu, wyroku separacji, aktu zgonu małżonka) lub oświadczenie o pozostawaniu w konkubinacie z ojcem dziecka i wspólnym wychowywaniu dziecka,
  4. odpis aktualnego wyroku alimentacyjnego (ugody alimentacyjnej),
  5. zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów 
  6. zaświadczenie o stanie egzekucji komorniczej za 2018 rok
  7. kopie wszystkich posiadanych PIT-ów – jeśli ma to wpływ na dokładne określenie wysokości dochodu rodziny (np. PIT-36/37/38, PIT-8, PIT-11, PIT-40, inne) za rok 2018 (wszystkie osoby, które osiągnęły dochód)
  8. zaświadczenie o wysokości stypendium (uczeń, student) otrzymanego w roku kalendarzowym 2018
  9. przelewy/przekazy pocztowe dokumentujące otrzymane alimenty lub alimenty zapłacone na rzecz osób spoza rodziny w roku 2018
  10. zaświadczenie z gminy lub nakaz płatniczy o wielkości posiadanego w roku 2018 gospodarstwa rolnego – wyrażonej w hektarach ogólnej powierzchni oraz hektarach przeliczeniowych
  11. wyjaśnić przebieg zatrudnienia, lub jego brak w okresie od 01.01.2018 r. do dnia złożenia wniosku poprzez członków rodziny
  12. oświadczenie o niepodejmowaniu pracy oraz innych form zatrudnienia, nie zarejestrowaniu w urzędzie pracy, nie prowadzeniu działalności gospodarczej, nie pobieraniu świadczeń z ZUS, KRUS (począwszy od 1.01.2018 r.),
  13. oświadczenie, że poza pracą w (nazwa firmy)/ inną formą zatrudnienia (nazwa) / działalnością gosp./ świadczeniem z urzędu pracy/ świadczeniem z ZUS, KRUS / brak dochodów z innych źródeł.
  14. zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu (tj. od kiedy…)/ i o wysokości dochodu netto uzyskanego za drugi miesiąc kalendarzowy po podjęciu nowego zatrudnienia / dochodu uzyskanego za drugi miesiąc kalendarzowy po rozpoczęciu działalności gospodarczej – w przypadku uzyskania nowego źródła dochodu po roku kalendarzowym będącym podstawą ustalania sytuacji dochodowej rodziny
  15. świadectwo pracy (kopia i oryginał do wglądu),
  16. umowa o pracę / umowa zlecenia / umowa o dzieło – (kopia i oryginał do wglądu),
  17. decyzja ZUS, KRUS o przyznaniu/ pobieraniu renty lub emerytury / innego rodzaju świadczenia – (kopia i oryg. do wglądu),
  18. zaświadczenie ZUS o okresie i wysokości (netto) pobieranych zasiłków,
  19. oświadczenie, że nadal jest prowadzona działalność gospodarcza i brak dochodów z innych źródeł / lub są dochody z innych źródeł (nazwa firmy)
  20. orzeczenie o niepełnosprawności / o stopniu niepełnosprawności – (kopia i oryginał do wglądu)
  21. Inne nie wymienione wyżej dokumenty uznane za niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

UWAGA! W przypadku gdy okoliczności sprawy mające wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego wymagają potwierdzenia innym dokumentem niż wyżej wymienione, podmiot realizujący świadczenie może domagać się takiego dokumentu.

Akty prawne

Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 808 ze zm.);

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach w sprawach o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (Dz.U. 2017 poz. 1467)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2011 r. w sprawie wzoru kwestionariusza wywiadu alimentacyjnego oraz wzoru oświadczenia majątkowego dłużnika alimentacyjnego (Dz. U. z 2011 r. nr 73 poz. 395, z późn. zm.);

Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 lipca 2019 r. w sprawie wysokości dochodu za rok 2018 z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ( M.P. 2019 poz. 724)

Dokumenty do pobrania

WZÓR WNIOSKU O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO

https://www.gov.pl/attachment/4f720c8c-5098-439f-8822-13fd32fa787e

ZAŁĄCZNIK DO WNIOSKU O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO

https://www.gov.pl/attachment/be7a50c6-1cf8-4cc6-8e6a-58c66481e94a

OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY O DOCHODACH SWOICH ALBO CZŁONKA RODZINY OSIĄGNIĘTYCH W ROKU KALENDARZOWYM POPRZEDZAJĄCYM OKRES ŚWIADCZENIOWY INNYCH NIŻ DOCHODY PODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU NA ZASADACH OKREŚLONYCH W ART. 27, ART. 30B, ART. 30C, ART. 30E I ART. 30F USTAWY Z DNIA 26 LIPCA 1991 R. O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH (DZ. U. Z 2012 R. POZ. 361, Z PÓŹN. ZM.)

https://www.gov.pl/attachment/8dab25d7-c757-40a0-885e-5b52a3bdd21b

OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY O WIELKOŚCI JEGO GOSPODARSTWA ROLNEGO ALBO GOSPODARSTWA CZŁONKA RODZINY WYRAŻONEJ W HEKTARACH PRZELICZENIOWYCH OGÓLNEJ POWIERZCHNI W ROKU KALENDARZOWYM POPRZEDZAJĄCYM OKRES ŚWIADCZENIOWY

https://www.gov.pl/attachment/71595c60-cd20-46c7-828a-9b5236dc4e1c

OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY O BEZSKUTECZNOŚCI EGZEKUCJI ALIMENTÓW

https://www.gov.pl/attachment/03d29291-5b99-4181-8347-78fdfdfb377a

OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY O MIEJSCU ZAMIESZKANIA, WIEKU, ZATRUDNIENIU I SYTUACJI EKONOMICZNEJ OSÓB ZOBOWIĄZANYCH WZGLĘDEM OSOBY UPRAWNIONEJ DO ALIMENTACJI, INNYCH NIŻ DŁUŻNIK ALIMENTACYJNY

https://www.gov.pl/attachment/ff0f96d4-613e-46ae-bb83-1e85d6b0efbc

ZAŚWIADCZENIE O BEZSKUTECZNOŚCI EGZEKUCJI ALIMENTÓW

https://www.gov.pl/attachment/062e8b49-92a4-4f32-af1f-c332606a39ce

Skip to content